ถุงน้ำดีอยู่บริเวณไหนของร่างกาย? มีหน้าที่อะไรครับ?

เหมือนมาทำข้อสอบวิชาสรีรวิทยาอีกครั้งเลยนะครับเนี่ย

1. ถุงน้ำดีอยู่บริเวณไหนของร่างกาย

- ถุงน้ำดีวางตัวอยู่ด้านหน้าของตับ และอยู่ต่ำกว่าตับ ถ้าแบ่งตามหลักวิชากายวิภาค ในเรื่องของช่องท้อง ถุงน้ำดีจะอยู่ในส่วน Right Upper Quadrant (RUQ) ซึ่งอยู่ทางล่างชายโครง (rib cage) ทางด้านขวาของเรานี่เอง

2. หน้าที่ของถุงน้ำดี

- ถุงน้ำดีมีหน้าที่เก็บน้ำดี (bile) ซึ่งผลิตจากตับ (ถุงน้ำดีไม่ได้ผลิตน้ำดีเองนะครับ) ความจุสำหรับคนปกติอยู่ที่ประมาณ 50 ml. และยังมีหน้าที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งสาร peptide hormone ในส่วนของล้ำไส้เล็กที่เรียกว่า duodemun (ส่วนแรกของลำไส้เล็ก) peptide hormone นี้เรียกว่า cholecystokinin หรือ CKK ซึ่งจะไปสั่งการให้กระเพาะย่อยช้าลง เพื่อที่ลำไส้เล็กจะได้ทำหน้าที่ย่อยไขมันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. โรคที่ควรระวังเกี่ยวกับถุงน้ำดี

- Gallstones/Cholelithiasis : นิ่วในถุงน้ำดี น่าจะเป็นโรคที่ควรระวังมากที่สุด เพราะว่าเป็นโรคที่อาศัยการสะสมของคอเลสตอรอลหรือสารประกอบอื่นๆ ต้องใช้เวลาพอสมควรและไม่มีอาการเตือนล่วงหน้าหรือความเจ็บปวดใดๆว่าจะเกิดนิ่ว ทำให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่มารู้ทีหลังจากที่เกิดนิ่วเป็นก้อนเรียบร้อยแล้ว แต่การรักษาก็ในปัจจุบันก็ไม่ได้ยุ่งยากอะไรมากครับ อีกทั้งยังปลอดภัยอีกด้วยเพราะว่าถุงน้ำดีไม่ใช่อวัยวะสำคัญ

- Cholecystitis : 90% ของถุงน้ำดีอักเสบ เกิดจากนิ่วที่ไม่ได้รับการรักษากำจัดออกไป น้ำดีไม่สามารถไหลออกไปยัง bile duct ได้และทำให้เกิดการติดเชื้อจากแบคทีเรีย โรคนี้รักษาให้หายได้จากการผ่าตัดเอาก้อนนิ่วออกไปหรือใช้ยา antibiotics เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียครับ ที่สำคัญต้องงดอาหารที่มีไขมันสูง เพราะไขมันคือส่วนประกอบหลักของก้อนนิ่ว

- Chronic acalculous gallbladder disease/biliary dyskinesia : โรคนี้ถุงน้ำดีจะไม่สามารถระบายน้ำดีออกได้ ปกติแล้วกล้ามเนื้อที่ส่วนนี้จะทำให้ถุงนี้ว่างได้ แต่โรคนี้จะไม่เกิดนิ่วครับ

- Tumors of the gallbladder and bile ducts : เนื้องอกในถุงน้ำดีและท่อน้ำดี ซึ่งมีโอกาสที่จะพัฒนาต่อไปเป็นมะเร็ง แต่เกิดได้ยากมาก ถ้ารักษาทันมีโอกาสรอดสูงแต่ส่วนใหญ่แล้วจะพบตอนที่เป็นระยะท้ายๆ ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตหลักของผู้ป่วยครับ

ยังไงก็ขอบคุณคนถามด้วยครับที่ทำให้ผมได้ทบทวนความรู้ที่เรียนมาไม่ให้ลืมหรือทิ้งไป :)

ขอตอบตามหัวข้อดังนี้ครับ

-ถุงน้ำดีอยู่บริเวณผนังด้านหน้าของตับวึ่งต่อกับลำไส้เล็กตอนต้นมีขนาด7-10cm.

-มีหน้าที่เก็บน้ำดีเพื่อช่วยย่อยอาหารโดยเฉพาะไขมัน

-โรคในถุงน้ำดีที่ควรระวัง ก็พวกโรคนิ่วในถุงน้ำดี มะเร็งในถุงนำดี

-วิธีป้องกัน ควรควบคุมอาหารจำพวกไขมัน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

นักเขียนหมอชาวบ้าน : นพ.วิทวัส (ภาสกิจ) วัณนาวิบูล

Sat, 01/04/2549 - 00:00 — Au

ผู้ป่วยตับอักเสบ ตับแข็ง นิ่วในถุงน้ำดี ถุงน้ำดีอักเสบที่มาพบแพทย์จีนบ่อยครั้งจะวินิจฉัยว่าเกี่ยวข้องกับภาวะร้อนชื้นของตับและถุงน้ำดี

* บางรายมาด้วยปัญหาผื่นคันอักเสบเรื้อรังบริเวณขาหนีบ บริเวณร่มผ้า หรือการอักเสบของลูกอัณฑะ อุ้งเชิงกรานอักเสบ หรือการอักเสบติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ ทางแพทย์จีนจะวินิจฉัยว่าเกิดจากการร้อนชื้นของเส้นลมปราณตับ

ภาวะร้อนชื้น บ่งบอกถึงการตกค้างของของเสียหรือความชื้นเป็นระยะเวลายาวนาน แล้วเกิดความร้อนตามมา ลองมาติดตามดูว่าแพทย์แผนจีนกล่าวถึงเรื่องเหล่านี้อย่างไรบ้าง

๑. ภาวะตับ-ถุงน้ำดีร้อนชื้น มีความหมายอย่างไร ?

ภาวะที่มีการสะสมความร้อน-ความชื้นของตับและถุงน้ำดีทำให้ระบบการขับระบายของพลังตับและการขับน้ำดีผิดปกติ เกิดอาการผิดปกติของตับ (กลไกพลังผิดปกติ) หรือของถุงน้ำดี (ดีซ่าน) หรือของเส้นลมปราณตับ (ตกขาวมีสีเหลือง กลิ่นเหม็น) หรือเส้นลมปราณถุงน้ำดี (ร้อนสลับหนาว)

ดูเพิ่มที่ลิงค์นะครับ