ขันธ์ 5 ชุดที่สองมีอะไรบ้าง?

...[๔๒๐] ธรรม ๕ อย่างที่ควรทำให้แจ้งเป็นไฉน คือธรรมขันธ์ ๕ ได้แก่

สีลขันธ์ ๑ สมาธิขันธ์ ๑ ปัญญาขันธ์ ๑ วิมุตติขันธ์ ๑ วิมุตติญาณทัสสนขันธ์ ๑

ธรรม ๕ อย่างเหล่านี้ควรทำให้แจ้ง ฯ...

อ้างอิง : พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๑ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๓ ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค

ขันธ์ หมายถึง หมู่ หมวด กอง โดยความหมายแต่ละตัวของธรรมในข้อนี้คือ

1.สีลขันธ์ คือกองศีล เป็นการรักษากายและวาจาให้สุจริต ด้วยการรักษาศีลและทำให้จิตสงบ

เป็นบาทให้เกิดสมาธิได้ง่าย

2.สมาธิขันธ์ คือกองสมาธิ เป็นการเพียรระวังไม่เกิดนิวรณ์ 5 อันเป็นเหตุให้ใจไม่ตั้งมั่น

ไม่สามารถดำเนิ���การปฏิบัติขั้นต่อไปได้ ในกองสมาธิอาจทำได้หลายรูปแบบตามความถนัด

และวาสนาของแต่ละคน ได้แก่ อานาปานสติ,กายคตาสติ,มรณานุสติ,พุทธานุสติ เป็นต้น

โปรดสังเกตว่ามีคำว่าสติต่อท้าย หากขาดสติแล้วจะไม่เข้าข่ายสมาธิแบบที่หมายถึงในที่นี่

3.ปัญญาขันธ์ คือกองปัญญา ,เมื่อใจมีสมาธิตั้งมั่นแล้ว จิตสามารถเดินปัญญาต่อได้

โดยเห็นความเป็นไตรลักษณ์อยู่ในรูปนาม เกิดธรรมวิจยะ เห็นความไม่เที่ยง เป็นทุกข์และไม่ใช่ตัวตน

4.วิมุตติขันธ์ คือกองวิมุตติ คือการหลุดพ้นจากกิเลส หรือการเกิดมรรคนั่นเอง

5.วิมุตติญาณทัสสนขันธ์ คือกองวิมุตติญาณทัสสนะ,ความรู้ความเห็นว่า จิตหลุดพ้นแล้วจากอาสวะ

ผมศึกษาศาสนาพุทธมา44ปี เคยบวชเรียนเป็นพระมาแล้วว่า ขันธ์ทั้ง5 เป็นการศึกษาให้รู้ถึงความอนิจจังของขันธ์ทั้ง5 จึงไม่มีการพัฒนาใดๆอีกแล้ว การศึกษาขันธ์5 ทำให้รู้เท่าทันโลก เมื่อมีลาภก็ไม่ดีใจจนเกินไป เมื่อเสื่อมลาภก็ไม่เสียใจจนเกินไป เมื่อมียศก็ไม่ดีใจฯ เมื่อเสื่อมยศก็ไม่เสียใจฯ เมื่อมีเกียรติก็ไม่ดีใจฯ เมื่อเสื่อมเกียรติก็ไม่เสียใจฯ เมื่อได้การสรรเสริญก็ไม่ดีใจฯ เมื่อถูกนินทาก็ไม่เดือดและเสียใจฯ พระพุทธเจ้าเคยให้พระสงฆ์สาวกไปเด็ดใบไม้มาปูนั่งและนอนกัน แล้วถามว่ารู้สึกว่าใบไม้มีประโยชน์หรือไม่ คณะสงฆ์ตอบว่ามีประโยชน์ พระพุทธองค์ถามต่อไปว่า มีใครเคยสงสัยไหมว่าใบไม้เหล่านี้มาจากป่าไหนบ้าง? คณะสงฆ์ตอบว่าไม่สงสัยเพราะไม่มีประโยชน์อะไรที่จะต้องสงสัยเพียงเอามาใช้ประโยชน์ได้ก็เพียงพอแล้ว พระพุทธองค์จึงตรัสสอนว่าธรรมะก็เหมือนกันเราจะไม่สอนเพื่อให้มีความรู้มากมายลึกซึ้งเกินความจำเป็น แต่สอนเพื่อสร้างสุขและสลายทุกข์ ส่วนจะเป็นระดับปุถุชนหรือบรรพชิต(ไม่ใช่นุ่งเหลืองห่มเหลืองโกนหัวโกนคิ้วเท่านั้นแต่ต้องปฏิบัติศีลได้ครบ227ข้อด้วย) ก็แล้วแต่บุญบารมีที่ได้สร้างสมกันมา