ทำไมต้องใช้คำว่าผู้ดีอังกฤษล่ะครับ?

คนไทยมักเรียกมารยาทที่ผู้ชายพึงปฏิบัติต่อผู้หญิงว่า "ผู้ดีอังกฤษ" แต่ในความจริงแล้ว เป็นมารยาทที่แพร่หลายในยุโรปตะวันตกทั่วไป ไม่เฉพาะอังกฤษ หรือว่ากันที่จริงแล้ว ผู้ที่มีส่วนในการสถาปนามารยาทเหล่านี้ เป็นฝรั่งเศสมากกว่าอังกฤษด้วยซ้ำ เพราะอังกฤษในสมัยโบราณเป็นแค่บ้านนอกของยุโรป และคนที่ไปเรียนเหล่านี้ล้วนแต่เป็นผู้ดีบุคคลชั้นสูงในสังคม มาจากวัฒนธรรมสมัยวิกตอเรีย จึงได้ชื่อว่า ผู้ดีอังกฤษ ซึ่งมีที่มาจากคำ English gentleman

ความหมายจริง ๆ ไม่ได้อยู่ที่การแต่งกายหรือกริยาภายนอกที่ถูกกำหนดให้เป็นไปตามแบบแผนตั้งแต่หัวจรดเท้า เช่น ไปไหนต้องกางร่ม ใส่ถุงมือ มีมารยาท และมีระเบียบประเพณีในเรื่องต่าง ๆ ไม่ว่าจะการไปไหนมาไหน การชมการแสดง การแข่งม้าโปโล ฯลฯ แต่มันอยู่ที่ความเป็น สุภาพบุรุษที่แท้ ในใจ ซึ่งเป็นสิ่งที่ปลูกฝังกันในโรงเรียนดัดสันดานที่เรียกกันโก้หรูว่า public school โรงเรียนประเภทนี้แม้แต่เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดินของอังกฤษก็ยังต้องผ่าน A real gentleman มีอยู่ในทุกชาติ ทุกสีผิวและทุกวัฒนธรรม

ทีนี้ต่อมาในภายหลังสิ่งที่ห่อหุ้มอยู่ภายนอก มันทำให้ความหมายดี ๆ ของคำนี้เลือนไป เลย กลายเป็นการประชดประชันกันไปเสียนี่

ลองฟังเพลง englishman in new york ของ sting ดูสิ เห็นภาพเลย

I dont take coffee I take tea my dear

I like my toast done on one side

And you can hear it in my accent when I talk

Im an englishman in new york

See me walking down fifth avenue

A walking cane here at my side

I take it everywhere I walk

Im an englishman in new york

คนอังกฤษระดับไฮโซกับระดับผู้ใช้แรงงาน ก็มีกิริยามารยาทในการกินการพูดต่างกันบ้างพอสม��วร ยกตัวอย่างเรื่องการกิน

การชงชา

ผู้ดีอังกฤษจะใส่นม กับน้ำตาลลงไปในถ้วยก่อน แล้วจึงเทชาลงไป แต่กรรมกรอังกฤษจะเทชาลงในถ้วยก่อน แล้วจึงใส่นมกับน้ำตาล

การใช้ส้อม

ผู้ดีอังกฤษเวลากิน peas (รวมทั้งกินอะไรอย่างอื่นเกือบจะทั้งหมด) จะคว่ำส้อม แล้วเอาส้อมแทง peas มันเข้าไป (เอามีดดัน) จน peas เข้าไปร้อยอยู่ในซี่ของส้อม (ไม่รู้ว่าเขามี patience ได้อย่างไร) แต่กรรมกรอังกฤษจะหงายส้อม แล้วใช้ส้อม "เป็นช้อน" ตัก peas ใส่ปากแบบง่าย ๆ คือ จริง ๆ แล้วฝรั่งหลาย ๆ ชาติ ก็หงายส้อมถ้าต้อง "ตัก" อาหาร แต่จะคว่ำส้อมถ้าต้อง "ตัด" อาหาร ด้วยมีด ในขณะที่ผู้ดีอังกฤษ ไม่ค่อยจะยอมหงายส้อมเพื่อ "ตัก" อาหาร(ของคาว) เว้นเสียแต่จะหงายหรือตะแคงส้อมเพื่อ "ตัด" หรือ "ตัก" ขนมเค้ก)

เรื่องการใช้ cutlery ในการกินอาหารแบบผู้ดีอังกฤษ มีหลักการง่า��� ๆ ที่ต้องจำไว้ว่า การใช้เครื่องมือกินอาหารชิ้นเดียวเดี่ยว ๆ นั้น สิ่งที่จะใช้ได้ ก็คือ "ส้อม" เท่านั้น เช่นใช้ ส้อม อันเดียวกินขนมเค้ก แต่จะไม่มีการใช้ "ช้อน" อันเดียวกินขนมเค้กอย่างเด็ดขาด

โดยมีข้อยกเว้นว่า การกิน soup จะใช้ช้อนอันเดียวได้ แต่เวลาตัก soup จะต้องตักออกไปข้างหน้า ออกไปจากตัวคนกิน ไม่ใช่ตักเข้ามาหาตัวคนกิน

เวลากินอาหารที่มี gravy อยู่ในจาน คนเยอรมันจะมีช้อนเล็ก ๆ ให้ตัก gravy ใส่ปาก ซึ่งไม่ถือว่าผิดมารยาทในการใช้ช้อนตัก gravy แต่ผู้ดีอังกฤษเขาเรื่องมาก จะกิน gravy บนจาน จะต้องใช้ขนมปังซับ gravy แล้วกินขนมปัง ถ้าใครไปกิน gravy แบบเอาช้อนตัก ในกลุ่มผู้ดีอังกฤษ จะโดนคนหันมามอง แล้ว "เลิกคิ้ว"

ส่วนเรื่องการพูดจา สำเนียงผู้ดีอังกฤษกับสำเนียงกรรมกรอังกฤษ มันก็ต่างกันลิบลับเลย ถ้าคนเคยอยู่อังกฤษนาน ๆ พอฟังปั๊บจะรู้เลย

ผู้ดีอังกฤษหมายถึงนักเรียนเก่าที่เรียนจบมาจากประเทศอังกฤษในสมัยปลายรัชกาลที่ ๕ จนถึงหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ซึ่งผู้ที่จะได้ไปเรียนก็มักจะเป็น "ราชวงศ์และผู้ดีเก่า" เมื่อเรียนจบแล้วก็ได้นำรูปแบบกิริยามารยาทความเป็นอยู่ของขุนนาง ( Aristocrat) จัดเป็นชนชั้นผู้ดีของ ชาวอังกฤษกลับมาใช้ในประเทศไทย จึงมีคำว่าผู้ดีอังกฤษเกิดขึ้น ดังนั้นคำว่าผู้ดีอังกฤษจึงถูกบัญญัติขึ้นโดยคนไทยโดยแท้

มารยาทของผู้ดีอังกฤษ

1. เข้าแถวรอคอยด้วยความสงบ

2. พูดชมเชยคนอื่น อย่างจริงใจไม่เสแสร้งแกล้งชม

3. ไม่สอดรู้สอดเห็นเรื่องส่วนตัวของคนอื่น

4. รักษาคำมั่นสัญญา

5. รักษาความลับเป็นอย่างดี

6. มีมารยาทในการรับประทานอาหาร(ที่โต๊ะอาหาร) เช่น อย่ามูมมาม อย่าวางข้อศอกบนโต๊ะอาหาร อย่าพูดเมื่ออาหารเต็มปาก และมีวิธีรับประทานอาหารที่ยุ่งยากมากมากเรื่องเสียเหลือเกิน

7. พูดจาด้วยถ้อยคำสุภาพไม่ตะคอกใส่ผู้คน

8. กล่าวคำขอโทษ หากคุณไปทำให้ใครไม่พอใจเข้า

9. หากคุณไปถึงที่ประตูก่อน ควรจะเปิดประตูค้างไว้ให้คนที่ตามมาข้างหลัง

10. หากมีใครถาม ควรจะตอบคำถาม อย่าทำเป็นไม่สนใจ

11. กล่าวคำขอบคุณแก่คนที่ดูแลคุณ หรือทำสิ่งที่ดีให้แก่คุณ

12.หากมีแขกมาที่บ้านควรจะหาเครื่องดื่มมาให้ และเดินไปส่งที่ประตูเพื่อกล่าวคำลา

13. อย่าแตะต้องเค้กชิ้นสุดท้าย

ชาวอังกฤษทุกคนไม่ได้เป็น “ผู้ดี” เสมอไปก็เหมือนกับชนทุกชาติทุกภาษา มักจะมีทั้งคนดีและคนชั่วคลุกเคล้าปะปนกันอยู่อย่างที่เราท่านได้ประสพพบเห็นกันอยู่นั่นแหละ และคำว่าผู้ดีอังกฤษในปัจจุบันมักใช้ไปในทางเสียดสีประชดประชันกันค่ะ

ผู้ดีอาจจะมีเยอะแยะไม่จำกัดว่าเป็นประเทศไหน แต่ผู้ดีอังกฤษเป็นที่รู้จักกันทั่วโลกว่าไม่เหมือนคนชาติอื่น ตรงที่ผู้ดีอังกฤษชอบดื่มน้ำชา ร่ำรวย และเห็นแก่ตัวสุดๆ โดยเฉพาะพวกที่เกี่ยวข้องกับสถาบันการเงิน ถ้าพูดในอเมริกาคำนี้หมายความด้วยว่า เป็นตุ๊ด มีอีกคำหนึ่งที่ชอบใช้คือคำว่าควีนออฟอิงแลนด์ เป็นคำกระแนะกระแหนถึงคนเจ้าระเบียบเจ้ากี้เจ้าการต้องให้คนมาเอาใจ ไปอเมริกาพูดได้ แต่อย่าเอามาใช้ในประเทศไทย ไม่รับรองครับ

ตามความคิดของน้องนะคะ แบบไม่อิงวิชาการ คิดว่าเป็นเพราะอังกฤษเป็นประเทศนักล่าอณานิคมค่ะ มีเมืองขึ้นมากมาย ความแตกต่างกัน ระหว่างตะวันออก-ตะวันตกย่อมทำให้เกิดมุมมองที่ต่างกัน ลักษณะท่าทางการใช้ชีวิต รูปแบบที่แตกต่าง การแต่งกายและผิวพรรณ ทำให้เกิดความประทับใจ และยกย่องว่า เขาดีและเป็นผà��¹à¹‰à¸”ี

ความว่า ผู้ดีอังกฤษ ตามที่ท่านทั้งหลายได้ตอบก็ดี การที่ประเทศอังกฤษ หรือ ชาวอังกฤษ หรือ สหราชอาณาจักร เราต้องศึกษาประวัติความเป็นมาพอสมควร แต่จะไม่ขอพูดถึง ณ ที่นี้ ผมขอแสดงตามความคิดเห็นก็แล้วกันนะครับ ชนชาวอังกฤษนั้น มีหลายเผ่าพันธุ์ มารวมกัน ทั้งในยุโรป และอยู่เกาะ บริเทนใหญ่ หรือ จะเป็นพวกคนป่า แองโกรแซกซอนก็ตามแต่ ในครั้งนั้นก็เป็นที่ทราบกันดีว่า ปกครองแบบราชา พูดให้สั้นๆ ก็เป็นการแบ่งชนชั้น แบ่งหน้าที่ เป็นไปตามวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่สมควรแก่ฐานานุรูป ของแต่ละชนชั้น กลายเป็นการแยกสังคมต่างหาก พวกที่เป็น ราชา มหากษัตริย์ ก็มีอยู่มีกิน ไม่อัตคัตขัดสน ส่วนพวกทหาร เสนา อำมาตย์ ข้าราชบริพาร ก็มีสังคมชีวิตไปอีกแบบ พวกที่เป็นพ่อค้าวานิช อีกแบบหนึ่ง พà¸��กเกษตรกร ช้าวบ้าน ลูกจ้าง ข้าทาส คนรับใช้ ทั้งหลายทั้งปวง ก็มีสังคมไปอีกแบบหนึ่ง มันเป็นธรรมดาอยู่เองที่ ผู้มีอำนาจวาสนา จะใช้ส้อมเสวยพระกระยาหาร ส่วนเกษตรกร ชาวบ้านทั่วไปก็คงต้องเอาห้านิ้วสวาปามข้าวปลาอาหารที่พอหาได้ในห่อใบตอง หรือชามกระเบื้อง เพราะฉะนั้น พวกเจ้านายของอังกฤษ ได้ครอบครองอาณาจักร ส่วนต่างๆของโลก จนได้ชื่อว่าเพราะอาทิตย์ไม่ตกดิน ก็ต้องทำตัวให้สมกับความเป็นเจ้านาย ความเป็นผู้ดี กิริยามารยาท ก็ต้องสอนต้องเรียนกันอย่างมีระบบระเบียบ แต่ เอ ประเทศไทยเราไม่ได้เป็นเมืองขึ้นของอังกฤษแต่ก็ได้อิทธิพลจากอังกฤษ เป็นจำนวนมากมาย และนับวันจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แล้วเราจะเอาอะไรดีๆ ของเขามาใช้ได้บ้างหละเนี่ย แต่ผมว่านะ พระพุทธเจ้าตรัสสอนความเป็นผู้ไว้มากและสอนก่อนอังกฤษ ยังเป็นคนป่าด้วยซ้ำ ทำไมเราไม่เอามาปฏิบัติหละเนี่ย เฮ้อ ลองหาอ่าน สมบัติผู้ดี ก็ได้ครับ แต่ผมเองก็ไม่ใช่ผู้ดีตีนแดงอะไร เพราะสมบัติผู้ดี ก็ใช่ว่าจะนำมาปฏิบัติในทุกสังคม ได้ทุกข้อครับ

เพราะพวกเค้าเห็นชนชาติอื่นต่ำต้อยกว่านะซีครับ แล้วยกตัวเองเป็นพวกที่พัฒนาและมีชนชั้นสูงทางสังคม ทำอะไรก็เนี๊ยบเนียนไปซะทุ๊กอย่าง